Một nghiên cứu bằng chứng mới cho thấy phương pháp xét nghiệm máu mới có thể được áp dụng hiệu quả trong dự đoán nguy cơ mắc bệnh của một người trong tương lai. Thử nghiệm trong tương lai được gọi là “phương pháp kiểm tra sức khỏe bằng chất lỏng” và sử dụng các mô hình học máy để xác định các mẫu protein có thể mối liên kết với một số tình trạng sức khỏe cụ thể.

Nhà nghiên cứu Claudia Langenberg, trường Đại học Cambridge cho biết: “Các phân tử protein lưu thông trong máu của chúng ta là biểu hiện của cấu trúc di truyền cũng như nhiều yếu tố khác, chẳng hạn như hành vi hoặc nguy cơ mắc bệnh, ngay cả khi chưa được chẩn đoán. Đây là một trong những nguyên nhân lý giải protein được coi là những chỉ số tốt biểu hiện tình trạng sức khỏe trong thời điểm hiện tại và tương lai của một người cũng như có khả năng cải thiện chất lượng dự đoán lâm sàng đối với nhiều căn bệnh khác nhau".

Ý tưởng đằng sau xét phương pháp xét nghiệm máu trong tương lai xuất phát từ khả năng phát hiện một số tình trạng sức khỏe bằng cách xác định các mẫu protein cụ thể trong mẫu máu. Các nhà khoa học đã sử dụng một nền tảng công nghệ mới được phát triển có tên gọi là SomaScan để xác định 5.000 phân tử protein riêng lẻ từ một mẫu máu.

Việc sử dụng dữ liệu giúp xác định mối tương quan giữa các mẫu biểu hiện protein cụ thể với các điều kiện sức khỏe và thể lực khác nhau. Tuy nhiên, quan trọng hơn, kỹ thuật học máy có thể tạo ra các mô hình dự đoán. Điều này có nghĩa là dữ liệu biểu hiện protein có thể được sử dụng theo giả thuyết để xác định khả năng phát triển một số bệnh như tiểu đường loại 2 hoặc bệnh tim mạch của một người.

Trong nghiên cứu mới, các chuyên gia đã thử nghiệm hiệu quả việc dự đoán 11 chỉ số sức khỏe khác nhau bằng cách sử dụng các mẫu biểu hiện protein này. Trong đó, một số mô hình tỏ ra hiệu quả hơn so với những mô hình khác, điển hình như mô hình biểu hiện protein dự đoán tỷ lệ mỡ trong cơ thể. Mô hình biểu hiện dự đoán nguy cơ mắc bệnh tim mạch chưa biểu hiện rõ ràng, song, các nhà nghiên cứu cho rằng hệ thống “dựa trên mô hình protein” nói chung vẫn có ưu điểm là thuận tiện và có chi phí thấp hơn so với nhiều phương pháp xét nghiệm truyền thống hiện đang được áp dụng để đánh giá tình trạng sức khỏe.

Stephen Williams, CEO của SomaLogic - công ty khởi nghiệp phát triển và thương mại hóa công nghệ mới cho biết: “Đáng chú ý, chỉ có các mẫu protein có trong huyết tương được cho là biểu hiện rõ ràng nhất cho nhiều vấn đề sức khỏe phổ biến và quan trọng. Do đó, chúng tôi nghĩ rằng những gì chúng ta thấy mới chỉ là phần nổi của tảng băng trôi. Chúng tôi đã tiến hành thực hiện một trăm thử nghiệm với ống nghiệm SomaSignal và tin rằng phương pháp quét phân tử protein quy mô lớn có khả năng trở thành nguồn thông tin duy nhất để đánh giá sức khỏe của mỗi cá nhân”.

Peter Ganz, trường Đại học California San Francisco, thành viên của hội đồng tư vấn y tế của SomaLogic và cũng là đồng tác giả của nghiên cứu gọi nghiên cứu mới là một cột mốc quan trọng trong sự phát triển của y tế dự phòng được cá nhân hóa. 

Nghiên cứu bằng chứng về khái niệm này cho thấy mô hình mới, trong đó, phương pháp định lượng protein trong máu có thể cung cấp chính xác thông tin sức khỏe mở rộng trên nhiều chuyên khoa y tế, mang đến hy vọng cho nhiều bệnh nhân và các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe. 

Theo nghiên cứu, tại thời điểm này, công nghệ mới vẫn đang trong giai đoạn chứng minh khái niệm. Nhóm nghiên cứu cho biết công nghệ này tuy nhiều tiềm năng và rất hứa hẹn nhưng vẫn cần được kiểm tra kỹ lưỡng và cải thiện về giá cả trước khi được áp dụng an toàn và hiệu quả vào sử dụng lâm sàng trong các dịch vụ y tế thông thường.

Nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Y học Tự nhiên.

P.K.L (NASATI), theo https://newatlas.com/health-wellbeing/liquid-health-check-blood-test-protein-disease-risk-somalogic/, 12/2019