Chúng ta đều biết sữa tốt cho cơ thể, tuy nhiên khi liên quan đến khả năng hoạt động của gân và dây chằng để chống lại những mức độ kéo căng khi đi bộ, chạy bộ và chấn thương, các bác sỹ sẽ chỉ định protein tiết axit và giàu cysteine (SPARC). Những phát hiện này đã được công bố trên tạp chí Science Translational Medicine gần đây.

Nguồn: Pixabay/CC0 Public Domain

Cơ bắp có lẽ là mục tiệu chính trong các bài tập luyện của chúng ta tại phòng tập, nhưng nếu không có gân mạnh, chúng ta sẽ không thể hoạt động như bình thường. Đi bộ, chạy, nâng, thậm chí vươn hoặc cúi người có thể gây đứt dây chằng hoặc gân trong tình trạng thiếu sự phát triển thông thường.

Tiến sĩ Andreas Traweger, tác giả chính của nghiên cứu và là người đứng đầu Viện tái tạo gân và xương tại Trường Đại học Y Paracelsus, Salzburg cho biết: “Các gân truyền lực lớn giữa cơ và xương - gân Achilles - dải gân cứng nối cơ bắp chân và xương gót của người - có thể kéo một chiếc xe nhỏ. Tuy nhiên, nếu không có SPARC, dải gân này kém phát triển và dễ bị đứt giãn khi chịu tải. Ở người, một biến thể gen SPARC bị lỗi có nghĩa là những người chịu ảnh hưởng bởi gen này thường phải nhập viện với tình trạng bị rách gân và dây chằng”.

Cùng với giáo sư Minghao Zheng, Trường Đại học Tây Úc và giáo sư Jiang Qin, Trường Đại học Nam Kinh (Trung Quốc), tiến sĩ Traweger đã kiểm tra gân Achilles của những con chuột không có protein SPARC. Những sợi gân này của chúng kém phát triển hơn so với ở chuột bình thường, dẫn đến kết quả là chúng không có khả năng chịu được lực bình thường tại chỗ gắn cơ và xương; những con chuột này cũng thường xuyên bị đứt gân hơn sau khi đi bộ trên máy chạy bộ.

“SPARC thông thường được sản xuất bởi các tế bào gân và tiết ra thành chất nền ngoại bào (extracellular matrix). Trong nghiên cứu này, chúng tôi có thể chỉ ra rằng chất nền ngoại bào sẽ yếu hơn khi thiếu protein này. Điều này làm cho các sợi gân trở nên xấu đi: chất nền mô, chủ yếu bao gồm các sợi collagen, bị phá vỡ và xuất hiện tình trạng viêm”. TS. Traweger giải thích. “Các phát hiện có liên quan về mặt lâm sàng ở hai khía cạnh. Thứ nhất, các vận động viên sẽ được kiểm tra định kỳ để xem liệu họ có tăng nguy cơ bị đứt gân hay không. Đây là một biện pháp phòng ngừa có thể giúp tránh được hơn 40% tình trạng chấn thương cho các vận động viên thi đấu chạy và hơn 8% tình trạng chấn thương đối với tất cả các vận động viên thi đấu chung. Thứ hai, SPARC có thể là một lựa chọn điều trị nhắm mục tiêu để điều trị chấn thương gân”, TS. Traweger nói.

Đây là một phát hiện đầy hy vọng. Hiện tại, các phương pháp lựa chọn để điều trị đứt gân có thể thay đổi tùy theo vị trí chấn thương, nhưng thông thường nhất là theo nguyên tắc xử lý chấn thương RICE: dừng chơi, chườm lạnh, băng ép, gác cao. Đối với các chấn thương cụ thể - chẳng hạn như rách ở cơ tứ đầu đùi, gân Achilles hoặc vết rách nghiêm trọng trong vòng bít xoay - là bốn cơ được kết nối bằng các gân với xương bả vai, hoặc phần trên của vai - ở bệnh nhân trẻ, phẫu thuật sẽ là phương pháp điều trị ưu tiên.

Tất cả các chấn thương gân hoặc dây chằng nghiêm trọng khác đều được điều trị bằng cách giữ bất động lâu dài, tuy nhiên tỷ lệ tái đứt có thể cao đối với những bệnh nhân không tuân thủ lời khuyên của bác sĩ. Lựa chọn điều trị liên quan đến SPARC sẽ không xâm lấn và có thể cung cấp khả năng sửa chữa các mô cơ bị thương nhanh hơn, đáng tin cậy hơn.

P.T.T (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/2021-03-sparc-protein-responsible-tendon-strength.html?fbclid=IwAR0aP8mvxxxKzppXob86IurPG1d-AEnSt572LxhV67mLcr1h_TJm9V1YirE, 8/3/2021