Tế bào T có thể tái lập trình giúp chuột và có thể cả người trẻ lâu và chậm già hơn
Cập nhật vào: Thứ năm - 22/02/2024 00:05
Cỡ chữ
Các nhà nghiên cứu đã sử dụng các tế bào T CAR có thể tái lập trình, thường dùng để điều trị ung thư, nhằm đích các tế bào lão hóa gây bệnh lão hóa và tuổi già. Sau một lần điều trị, những con chuột già cho thấy có sự cải thiện trao đổi chất và dung nạp vận động, trong đó những con chuột non có mức lão hóa chậm hơn và được bảo vệ không mắc các bệnh liên quan đến tuổi tác như béo phì và tiểu đường suốt đời.
Tế bào T thực hiện vai trò quan trọng trong hệ thống miễn dịch của cơ thể. Chúng có thể hoạt động như các tế bào 'sát thủ', tấn công các tế bào bị nhiễm vi-rút hoặc mầm bệnh khác hoặc như các tế bào 'trợ giúp', hỗ trợ tế bào B sản xuất kháng thể. Chúng cũng có thể được thiết kế để chống lại bệnh ung thư. Trong liệu pháp tế bào T CAR, tế bào T của chính bệnh nhân được biến đổi trong phòng thí nghiệm để tạo ra các protein bề mặt gọi là thụ thể kháng nguyên chimeric (CAR) có khả năng nhận biết và liên kết với các kháng nguyên cụ thể trên bề mặt tế bào ung thư, sau đó sẽ tiêu diệt chúng.
Trong một nghiên cứu mới, các nhà nghiên cứu từ Phòng thí nghiệm Cold Spring Harbor (CSHL), New York, đã phát hiện ra rằng những tế bào CAR T này có thể tái lập trình lại để nhắm mục tiêu vào các tế bào bạch cầu, loại tế bào được cho là có liên quan đến quá trình lão hóa và nhiều bệnh tật gặp phải trong cuộc sống sau này.
Nói một cách đơn giản, tế bào bạch cầu là những tế bào ngừng nhân lên nhưng chưa chết đi. Chúng tồn tại trong cơ thể và tiếp tục giải phóng các chất có thể gây viêm. Khi con người già đi và hệ thống miễn dịch trở nên kém hiệu quả hơn trong việc loại bỏ các tế bào bạch cầu, chúng sẽ tích tụ lại, tạo ra tình trạng viêm mãn tính - có thể dẫn đến các bệnh liên quan đến tuổi tác.
Hiểu được các tế bào bạch cầu mang thụ thể kích hoạt plasminogen protein urokinase (uPAR) trên bề mặt tế bào, các nhà nghiên cứu lần đầu tiên xem xét mối liên quan giữa protein và các mô lão hóa. Trình tự ARN ở chuột non và chuột già cho thấy biểu hiện của Plaur, gen mã hóa uPAR, được điều hòa ở một số cơ quan ở động vật 20 tháng tuổi so với động vật ba tháng tuổi (Quy đổi, chuột con từ ba đến sáu tháng tuổi tương đương với người từ 20 đến 30 tuổi; chuột từ 18 đến 24 tháng tuổi tương đương với người từ 56 đến 69 tuổi).
Phân tích hóa mô miễn dịch đã xác nhận sự gia tăng protein uPAR ở gan, mô mỡ, cơ xương và tuyến tụy theo tuổi tác. Kiểm tra các tập dữ liệu mô tuyến tụy của con người được thu thập từ những người trẻ (từ 0 đến 6 tuổi) và già (50 đến 70), các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng uPAR biểu hiện trong các tế bào bạch cầu, tích tụ theo tuổi tác. Những kết quả này chỉ ra rằng mức độ tế bào bạch cầu dương tính với uPAR tăng theo độ tuổi và hầu hết các tế bào bạch cầu được tìm thấy trong các mô lão hóa đều biểu hiện uPAR.
Tiếp theo, các nhà nghiên cứu đã tạo ra các tế bào CAR T nhắm mục tiêu uPAR mà họ đã thử nghiệm trên những con chuột già ngoài tự nhiên (18 đến 20 tháng tuổi). Sau khi tiêm một liều duy nhất, chuột được điều trị bằng tế bào CAR T khỏe mạnh hơn so với những con đối chứng. Chúng có sự cải thiện quá trình trao đổi chất, bao gồm giảm đáng kể mức đường huyết lúc đói và độ nhạy insulin tốt hơn cũng như cải thiện khả năng tập luyện thể dục. Tế bào uPAR CAR T cũng làm giảm số lượng tế bào dương tính với uPAR trong các mô, kèm theo đó là sự giảm các cytokine gây viêm. Việc điều trị trên chuột cho thấy hiệu quả và không gây độc hại.
Khi những con chuột ba tháng tuổi được tiêm một lượng tế bào CAR T nhắm mục tiêu uPAR, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng các tế bào CAR T vẫn tồn tại trong suốt tuổi thọ tự nhiên của động vật mặc dù số lượng tế bào dương tính với uPAR ở chuột non thấp hơn. Các tế bào CAR T được phát hiện trong lá lách và gan của những con chuột được điều trị 12 tháng sau lần tiêm duy nhất đầu tiên. Phương pháp điều trị này cũng có tác dụng ngăn chặn sự suy giảm trao đổi chất khi chuột già đi.
Sau khi cho chuột con ăn chế độ ăn nhiều chất béo, một mô hình nghiên cứu béo phì và căng thẳng về trao đổi chất, các nhà nghiên cứu đã cho chúng ăn một lượng tế bào uPAR CAR T. Sau điều trị, những con chuột có trọng lượng cơ thể thấp hơn đáng kể, mức đường huyết lúc đói và độ nhạy insulin được cải thiện, đồng thời giảm số lượng tế bào bạch cầu trong tuyến tụy, gan và mô mỡ tồn tại trong suốt thời gian theo dõi. Phương pháp điều trị này cũng có tác dụng dự phòng để ngăn ngừa rối loạn chức năng trao đổi chất, nâng cao khả năng nhắm mục tiêu vào các tế bào bạch cầu bằng tế bào CAR T có thể mang lại lợi ích điều trị ở người.
Corina Amor Vegas, người đứng đầu và là tác giả tương ứng của nghiên cứu cho biết: “Nếu chúng tôi đưa nó và những con chuột già, những con chuột này có sự trẻ hóa lại. Nếu chúng ta đưa nó cho những con chuột non, chúng sẽ chậm già đi hơn. Hiện tại không có liệu pháp điều trị nào khác có thể làm được điều này”.
Lợi ích rõ ràng của phương pháp điều trị mới là tuổi thọ của nó, bằng chứng là các thí nghiệm của nhà nghiên cứu sử dụng tế bào uPAR CAR T trên chuột non.
Các nhà nghiên cứu hiện đang xem xét liệu tế bào CAR T có giúp chuột sống không chỉ khỏe mạnh hơn mà còn sống lâu hơn hay không. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Aging.
P.T.T (NASATI), theo https://newatlas.com, 2/2024