Mặc dù việc theo dõi các ca nhiễm sốt rét ở những vùng có nguy cơ là rất quan trọng, nhưng việc lấy máu và phân tích các mẫu máu có thể gặp nhiều khó khăn. Một thiết bị thiết kế mới có thể trợ giúp giải quyết vấn đề này vì nó sử dụng ánh sáng để phát hiện bệnh chỉ trong vài giây.

Bệnh sốt rét xảy ra chủ yếu ở các quốc gia đang phát triển, nơi có ít phòng thí nghiệm phân tích mẫu máu thường và ở cách xa nhau. Điều này cũng có nghĩa là việc xét nghiệm ở các cộng đồng xa xôi có thể đặc biệt khó khăn. Ngay cả khi các mẫu bệnh được phân tích tại chỗ, sẽ vẫn cần bao gồm việc thêm thuốc thử hóa học vào từng mẫu, sau đó chờ đánh giá kết quả.

Ngoài ra, nhiều người chỉ đơn giản là không thích lấy máu, vì vậy họ có thể miễn cưỡng tham gia vào các nỗ lực xét nghiệm tìm bệnh sốt rét.

Đó là lý do để máy quang phổ cầm tay thu nhỏ mới ra đời. Thiết bị này chứng minh khái niệm được phát triển bởi một nhóm nghiên cứu Đại học Queensland của Úc, do Tiến sĩ Maggy Lord đứng đầu.

Người dùng chỉ cần nhấn phần cuối của máy quang phổ vào dái tai hoặc đầu ngón tay của bệnh nhân, sau đó nhấn nút để kích hoạt. Thiết bị phản ứng bằng cách chiếu một chùm ánh sáng hồng ngoại vô hại vào mô bên dưới trong 5 đến 10 giây.

Lord nói: “Ánh sáng hồng ngoại có thể xuyên qua da vào máu và ánh sáng phản xạ trở lại là dấu hiệu biểu thị những thay đổi trong máu. Sốt rét lây nhiễm vào các tế bào hồng cầu, gây ra những thay đổi về cấu trúc và hóa học bao gồm cả sự hiện diện của các protein đặc hiệu của ký sinh trùng. Chúng tôi đưa ra giả thuyết rằng những thay đổi này tạo ra những dấu hiệu duy nhất cho những người bị nhiễm bệnh so với những người không bị nhiễm bệnh”.

Khi thiết bị xử lý tín hiệu ánh sáng phản xạ, thiết bị sẽ truyền dữ liệu không dây đến điện thoại thông minh được ghép nối. Ứng dụng trên điện thoại đó sẽ hiển thị kết quả theo thời gian thực, cho người dùng biết liệu bệnh nhân có bị nhiễm ký sinh trùng sốt rét hay không.

Mẫu hiện hành là máy quang phổ có chi phí chế tạo tốn khoảng 2.500 đô la Mỹ nhưng nó có thể nhanh chóng hoàn vốn.

Lord cho biết: “Bởi vì nó cho kết quả nhanh chóng và không cần thuốc thử và thiết bị có thể quét cho khoảng 1.000 người mỗi ngày nên nó sẽ tiết kiệm chi phí hơn nhiều so với các kỹ thuật hiện có”.

Nghiên cứu đã được xuất bản trên tạp chí PNAS Nexus.

P.T.T (NASATI), theo https://newatlas.com/medical/smartphone-spectrometer-detects-malaria-infrared-light/, 13/12/2022