Vắc-xin COVID-19 có vẻ hiệu quả hơn nếu được tiêm vào khoảng giữa trưa
Cập nhật vào: Thứ năm - 11/05/2023 00:06
Cỡ chữ
Nghiên cứu từ Trường Y Đại học Washington ở St. Louis-Hoa Kỳ chỉ ra rằng vắc-xin COVID-19 mRNA có thể hiệu quả hơn trong việc ngăn ngừa nhiễm trùng nếu các liều được tiêm vào khoảng giữa ngày thay vì vào những thời điểm khác. Các nhà khoa học tin rằng nhịp sinh học; chu kỳ tự nhiên của thể chất và một số thay đổi khác mà cơ thể chúng ta trải qua trong khoảng thời gian 24h; có thể ảnh hưởng đến phản ứng của cơ thể đối với vắc-xin. Hơn nữa, họ phát hiện ra rằng mối tương quan mạnh nhất ở trẻ em và thanh thiếu niên, cũng như người lớn trên 50 tuổi. Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Điều tra Lâm sàng.
Phó giáo sư Jeffrey A. Haspel cho biết: "Thông tin này có thể rất quan trọng trong chiến dịch tiêm chủng hàng loạt, bởi vì nếu có thể nhắm mục tiêu đến các nhóm ưu tiên; chẳng hạn như người trẻ và người già, những người mà dữ liệu của chúng tôi cho thấy sẽ được hưởng lợi nhiều nhất từ vắc-xin COVID-19 vào giữa trưa và tiêm chủng cho họ trong thời gian thời gian tối ưu trong ngày, điều đó sẽ tạo ra lợi ích xã hội đáng kể trong việc giảm các ca nhiễm đột ngột". Dữ liệu này dành riêng cho việc tiêm vắc-xin COVID-19, nhưng có một số nghiên cứu nhỏ cũng cho thấy việc tiêm vắc-xin cúm có thể hiệu quả hơn sớm hơn trong ngày. Vì những xu hướng này đi theo một hiện tượng sinh học cơ bản, nên có thể mô hình này phản ánh tiêm chủng nói chung. Chúng tôi cần nghiên cứu thêm để xác nhận điều đó.
Dữ liệu của nghiên cứu được thu thập từ hơn 1,5 triệu người trên 12 tuổi đã đăng ký vào một chương trình bảo hiểm y tế lớn của Israel. Gần như tất cả đã được tiêm vắc-xin Pfizer mRNA. Ở Israel, liều thứ tư (đôi khi được gọi là liều nhắc lại thứ hai) chỉ được tiêm cho bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch và người lớn tuổi, khỏe mạnh. Đối với mục đích phân tích, buổi sáng được coi là 8h sáng đến trưa; buổi chiều là từ trưa đến 4h chiều; và buổi tối là 4 đến 7h tối. Trong số đó người lớn tuổi và những người bị ức chế miễn dịch, mỗi người trong số họ đã tiêm liều vắc-xin thứ tư, số ca nhập viện nhiều hơn ở những người đã tiêm mũi thứ tư sau 4h chiều.
Tùy thuộc vào độ tuổi, hiệu quả của vắc-xin được cải thiện từ 8,6% đến 25% khi được tiêm vào khoảng giữa ngày, so với buổi tối. Để đưa ra ý tưởng về quy mô của hiệu ứng này trên diện rộng dân số, các nhà nghiên cứu ước tính rằng việc di chuyển 18 đến 55 người từ khung thời gian tiêm chủng ít thuận lợi nhất (4 đến 7h chiều) sang khung thời gian thuận lợi nhất (10h sáng đến 2h chiều) sẽ ngăn ngừa bệnh nhiễm trùng sau tiêm chủng.
Phó giáo sư Jeffrey Haspel nói: “Trong đại dịch, việc ngăn ngừa bất kỳ sự lây nhiễm nào là điều nên làm, bởi vì nó làm chậm sự lây lan của vi-rút. Đối với hàng trăm triệu người, lợi ích mà chúng tôi ước tính có thể có tác động rất lớn. Dựa trên bộ dữ liệu lớn của chúng tôi, đặc biệt là đối với trẻ em và người lớn tuổi, sẽ không hại gì nếu cố gắng tiêm vắc-xin cho họ vào cuối buổi sáng và đầu giờ chiều”.
Nghiên cứu cơ bản trên chuột và các sinh vật khác, đã chứng minh rằng đồng hồ sinh học điều chỉnh cách một số gen được biểu hiện, điều chỉnh chúng lên xuống theo dạng sóng tùy thuộc vào thời gian trong ngày. Những thành phần khác nhau của hệ miễn dịch thể hiện các nhịp điệu ngày đêm, bao gồm các phản ứng viêm bẩm sinh, sự di chuyển của tế bào miễn dịch từ tủy xương đến các cơ quan và hạch bạch huyết khác nhau cũng như cách tế bào T phản ứng với những tác nhân bên ngoài.
Jeffrey Haspel giải thích thêm: “Nghiên cứu quan sát này không thể chứng minh liệu có bất kỳ nhịp điệu cụ thể nào của hệ miễn dịch này chịu trách nhiệm cho chu trình mà chúng ta thấy về hiệu quả của vắc xin hay không. Nhưng chúng tôi rất quan tâm đến việc điều tra thêm những câu hỏi này”.
Đ.T.V (NASATI), theo https://medicalxpress.com/news/2023-04-covid-vaccine-effective-midday.html, 25/4/2023