Sự phát triển mạnh mẽ của các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo (KNST) đang tạo ra làn sóng cạnh tranh mới trong nền kinh tế, buộc các doanh nghiệp truyền thống phải cải tiến, đổi mới để nâng cao hiệu quả hoạt động và thích ứng với những chuyển biến nhanh chóng của thị trường.

Phát biểu tại Hội thảo xây dựng Đề án hỗ trợ học sinh - sinh viên khởi nghiệp giai đoạn 2026–2035 diễn ra mới đây, TS. Bùi Thanh Minh, Phó Giám đốc chuyên môn Văn phòng Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Hội đồng tư vấn của Thủ tướng Chính phủ), nhấn mạnh vai trò quan trọng của KNĐMST trong việc nâng cao chất lượng khu vực kinh tế tư nhân - vốn còn hạn chế về quy mô và năng lực cạnh tranh.

Theo TS. Minh, các startup không chỉ là nguồn cung cấp công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ tài chính (Fintech), công nghệ sinh học (Biotech) mà còn mang đến những mô hình kinh doanh đột phá. Mô hình "Đổi mới sáng tạo mở" (Open Innovation) - nơi doanh nghiệp lớn hợp tác, đầu tư hoặc mua lại startup để tiếp cận tri thức, công nghệ - đang ngày càng được quan tâm, mở ra hướng đi linh hoạt cho cả hai phía.

KNĐMST còn đóng vai trò quan trọng trong chuyển đổi số và tạo việc làm mới. Dù quy mô của từng startup ban đầu còn nhỏ, nhưng sự phát triển toàn diện của hệ sinh thái khởi nghiệp sẽ tạo ra hàng nghìn cơ hội việc làm, góp phần vào tăng trưởng kinh tế. Đồng thời, KNĐMST thúc đẩy hình thành một cộng đồng doanh nhân năng động, dám nghĩ dám làm, với sự tham gia của các nhà đầu tư thiên thần, vườn ươm, trường đại học và viện nghiên cứu.

Việc phát triển mạnh hệ sinh thái khởi nghiệp không chỉ giúp đa dạng hóa cơ cấu kinh tế mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh và góp phần quốc tế hóa khu vực tư nhân. Các doanh nghiệp truyền thống, dưới áp lực đổi mới, sẽ buộc phải nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và năng lực quản trị.

Để phát huy tối đa vai trò của KNĐMST trong phát triển kinh tế tư nhân và đạt các mục tiêu đến năm 2030, 2045, TS. Bùi Thanh Minh khuyến nghị một số nhóm giải pháp chính sách trọng tâm.

Thứ nhất, cần hoàn thiện khung pháp lý phù hợp với đặc thù của khởi nghiệp sáng tạo, bao gồm việc xác định địa vị pháp lý của startup, xây dựng cơ chế thử nghiệm chính sách (sandbox), thúc đẩy phát triển đầu tư mạo hiểm và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ.

Thứ hai, tăng cường hỗ trợ tài chính thông qua việc thành lập các quỹ đầu tư công - tư, cơ chế bảo lãnh tín dụng từ nhà nước, ưu đãi thuế cho nhà đầu tư thiên thần và startup trong 3-5 năm đầu. Đồng thời, đơn giản hóa thủ tục cho các quỹ đầu tư và khuyến khích thành lập quỹ đồng hành để thu hút vốn tư nhân vào các lĩnh vực ưu tiên.

Thứ ba, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực khởi nghiệp thông qua tích hợp nội dung khởi nghiệp vào giáo dục, đặc biệt ở bậc đại học; đồng thời xây dựng mạng lưới cố vấn chuyên gia và chương trình trao đổi quốc tế nhằm mở rộng tầm nhìn toàn cầu cho startup.

Cuối cùng, cần kết nối startup với thị trường quốc tế bằng cách nâng cao năng lực và mở rộng mạng lưới Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC), hỗ trợ các doanh nghiệp tiềm năng vươn ra thị trường khu vực như Singapo, Hàn Quốc, Hoa Kỳ...

Với những chính sách đồng bộ, quyết liệt, KNĐMST sẽ trở thành lực đẩy quan trọng cho kinh tế tư nhân phát triển năng động, hiện đại và hội nhập sâu rộng trong thời gian tới.

Đ.T.V (tổng hợp)