Sáng kiến V2G: giải pháp ổn định lưới điện cho bùng nổ xe điện ở Trung Quốc

Trong bối cảnh bùng nổ xe điện, Trung Quốc đang nỗ lực không ngừng để phát triển công nghệ "xe-lưới điện" (V2G), biến ô tô điện thành những ngân hàng điện di động. Dù chính phủ đã đặt ra những mục tiêu tham vọng, thách thức trong việc ổn định lưới điện quá tải vẫn đang hiện hữu. Bài viết này sẽ phân tích các chiến lược mà Trung Quốc đang thực hiện để giải quyết vấn đề này và những khó khăn mà họ phải đối mặt.

Vào ngày 10 tháng 9 năm 2024, Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc (NDRC) đã công bố một thông báo quan trọng về sáng kiến V2G. Ý tưởng này cho phép xe điện không chỉ tiêu thụ năng lượng mà còn cung cấp năng lượng đã lưu trữ trở lại lưới điện trong thời gian thiếu điện. Chính phủ Trung Quốc đặt mục tiêu mở rộng quy mô các dự án V2G, khuyến khích các mô hình thương mại khả thi và sử dụng lực lượng thị trường để thúc đẩy sự phát triển này.

Các tỉnh sẽ chọn ít nhất năm thành phố thí điểm và khởi động 50 dự án V2G. Đồng thời, chính phủ cũng kêu gọi việc định giá điện theo thời gian sử dụng, nhằm khuyến khích việc sạc xe điện vào giờ thấp điểm. Mỗi dự án thí điểm sẽ yêu cầu cung cấp ít nhất 500 kilowatt điện xả, với lượng xả hàng năm tối thiểu là 100.000 kilowatt-giờ.

Tuy nhiên, V2G không phải là khái niệm mới. Ý tưởng này đã được phát triển từ những năm 1990, nhưng vẫn còn nhiều thách thức lớn. Đầu tiên là chi phí xây dựng cơ sở hạ tầng. Theo ước tính, việc xây dựng một trạm hoán đổi pin có thể tốn từ 4,5 đến 8,6 triệu RMB (630.000 đến 1,2 triệu USD), chưa tính đến phí xây dựng và mở rộng. Việc mở rộng quy mô trên toàn thành phố cần một khoản đầu tư khổng lồ để xây dựng hàng chục trạm.

Thứ hai, khả năng tương thích với lưới điện hiện tại cũng là một vấn đề. Các mạng lưới phân phối điện áp thấp có thể xử lý V2G tốt, nhưng các trạm biến áp lớn hơn ở các trung tâm đô thị đang phải đối mặt với những hạn chế trong quản lý lưới điện. Để tích hợp V2G, cần nâng cấp cơ sở hạ tầng hiện tại để có thể quản lý nguồn cung cấp điện quy mô lớn.

Ngoài ra, việc chuẩn hóa các giao thức sạc và giao tiếp giữa các hệ thống là rất quan trọng. Các tiêu chuẩn mở, giao tiếp an toàn và một khuôn khổ mạnh mẽ cho việc giao tiếp giữa xe điện, trạm sạc và lưới điện là cần thiết để V2G hoạt động hiệu quả. Hơn nữa, an ninh mạng cũng cần được đầu tư để ngăn chặn truy cập trái phép vào các hệ thống năng lượng.

Một câu hỏi quan trọng khác là liệu người sở hữu xe điện có thực sự tham gia vào hệ thống này hay không. Nhiều chủ sở hữu xe điện lo ngại rằng việc sạc và xả thường xuyên có thể ảnh hưởng đến tuổi thọ của pin. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy rằng hầu hết pin vẫn giữ được hơn 93% dung lượng ban đầu sau hơn 200 chu kỳ sạc và xả đầy. Thực tế là một số chủ sở hữu xe điện đã kiếm được tiền từ việc tham gia V2G, nhưng vẫn còn nhiều người không thấy động lực từ lợi ích tài chính.

Thêm vào đó, văn hóa tập thể của Trung Quốc có thể là một yếu tố tích cực để thúc đẩy sự chấp nhận V2G, trong khi một cuộc khảo sát ở châu Âu cho thấy những người có giá trị môi trường cao hơn có xu hướng ủng hộ V2G hơn. Tuy nhiên, việc chỉ dựa vào giá cả không thể đảm bảo việc áp dụng thành công.

Với nhu cầu điện đang gia tăng nhanh chóng, việc phát triển V2G trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Mức tiêu thụ điện của Trung Quốc đã liên tục phá vỡ kỷ lục trong thời gian qua, đặc biệt là vào mùa hè nóng bức. Sự bùng nổ của các ngành công nghiệp tiêu tốn nhiều năng lượng, cùng với biến đổi khí hậu, đang tạo ra áp lực lớn lên lưới điện. Các chuyên gia cho rằng lưới điện của Trung Quốc đã hoạt động trên 95% tải đỉnh trong chưa đầy 50 giờ mỗi năm, vì vậy cần có giải pháp khẩn cấp.

Tóm lại, sáng kiến V2G của Trung Quốc thể hiện một quyết tâm mạnh mẽ trong việc giải quyết thách thức ổn định lưới điện trong bối cảnh bùng nổ xe điện. Mặc dù còn nhiều thách thức phải vượt qua, nhưng nếu thành công, V2G sẽ không chỉ giảm bớt áp lực cho lưới điện mà còn tạo ra một hệ sinh thái bền vững hơn cho tương lai năng lượng. Trung Quốc đang ở vị thế tốt để dẫn đầu trong cuộc cách mạng này, nhưng để hiện thực hóa tiềm năng của V2G, cần có sự đầu tư đồng bộ và một chiến lược phát triển bài bản.

P.A.T (NASATI), theo Forbes, 10/2024