Thủ đô Bắc Kinh của Trung Quốc đang chuẩn bị khai trương cửa hàng 4S ((Sales, Service, Spare parts, Surveys - Bán hàng, Dịch vụ, Phụ tùng, và Khảo sát) đầu tiên trên thế giới dành riêng cho robot trí tuệ nhân tạo (AI) hiện thân (embodied AI robots), đánh dấu một cột mốc quan trọng trong việc thương mại hóa công nghệ robot tiên tiến. Dự kiến ra mắt tại Khu công nghiệp robot Diệc Trang (亦庄, Yìzhuāng) trong khuôn khổ Hội nghị Robot Thế giới 2025 (8-12/8), cửa hàng này không chỉ là nơi cung cấp các dịch vụ mua bán, bảo trì và sửa chữa robot mà còn là biểu tượng cho tham vọng của Trung Quốc trong việc dẫn đầu cuộc đua công nghệ robot toàn cầu. Trong bối cảnh các quốc gia như Na Uy và Nhật Bản cũng đang phát triển mạnh mẽ robot AI hiện thân cho các mục đích từ chăm sóc y tế đến công việc gia đình, sáng kiến của Bắc Kinh hứa hẹn sẽ định hình tương lai của ngành công nghiệp robot.

Robot AI hiện thân là các hệ thống AI được tích hợp vào cơ thể vật lý, cho phép chúng cảm nhận, tương tác và tác động đến môi trường thực tế. Không giống như các trợ lý ảo kỹ thuật số, những robot này có khả năng thực hiện các nhiệm vụ phức tạp như di chuyển, cầm nắm đồ vật hay giao tiếp với con người trong các tình huống thực tế. Ví dụ, tại Nhật Bản, robot AI như Robear đã được triển khai để hỗ trợ chăm sóc người cao tuổi, giúp giảm áp lực cho lực lượng lao động trong bối cảnh dân số già hóa nhanh. Trong khi đó, công ty Na Uy 1X đã ra mắt robot hình người đầu tiên trên thế giới, Neo, với mục tiêu hỗ trợ các công việc gia đình và công nghiệp.

Cửa hàng 4S tại Bắc Kinh, lấy cảm hứng từ mô hình 4S trong ngành ô tô, sẽ cung cấp một hệ sinh thái toàn diện cho robot AI hiện thân. Khách hàng có thể trải nghiệm các tình huống ứng dụng thực tế thông qua các khu trình diễn tương tác, mua robot, bảo trì hoặc thay thế linh kiện. Theo thông báo tại buổi họp báo ngày 12/6/2025, hơn 100 doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng robot đã bày tỏ ý định tham gia, với 30 công ty chuyên về robot hình người. Mười công ty hàng đầu, bao gồm Trung tâm Đổi mới Robot Hình người Bắc Kinh, UBTECH và Galaxea, đã ký thỏa thuận hợp tác để trở thành các đối tác đầu tiên tại cửa hàng này.

Khu công nghiệp Diệc Trang, nơi đặt cửa hàng 4S, là trung tâm của ngành công nghiệp robot tại Bắc Kinh. Với hơn 300 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực robot và sản xuất thông minh, khu vực này tạo ra giá trị chuỗi ngành hơn 10 tỷ Nhân dân tệ (khoảng 1,39 tỷ USD), chiếm 50% tổng giá trị ngành robot của thành phố. Diệc Trang cũng là địa điểm cố định của Hội nghị Robot Thế giới, nơi các công ty và nhà nghiên cứu toàn cầu giới thiệu những tiến bộ mới nhất trong lĩnh vực này.

Trước đó, Diệc Trang đã thu hút sự chú ý quốc tế khi tổ chức cuộc thi bán marathon robot hình người đầu tiên trên thế giới vào tháng 4/2025, với sự tham gia của 21 robot. Robot Tiangong Ultra, do Trung tâm Đổi mới Robot Hình người Bắc Kinh phát triển, đã giành chiến thắng với thời gian 2 giờ 40 phút, dù vẫn chậm hơn đáng kể so với kỷ lục thế giới của con người. Sự kiện này không chỉ thể hiện tiềm năng của robot AI hiện thân mà còn nêu bật những thách thức về độ bền và hiệu suất mà ngành công nghiệp cần vượt qua.

Cửa hàng 4S tại Bắc Kinh không chỉ là một cơ sở thương mại mà còn là nền tảng để xây dựng một hệ sinh thái robot thương mại hoàn chỉnh. Theo ông Liang Liang, Phó Giám đốc Ủy ban quản lý Diệc Trang, đây là “bước đột phá quan trọng trong việc xây dựng một hệ sinh thái công nghiệp robot năng động”. Cửa hàng sẽ tích hợp hệ thống cung cấp linh kiện trên toàn quốc và đội ngũ kỹ thuật chuyên nghiệp, đảm bảo chất lượng dịch vụ từ bán hàng đến hậu mãi. Điều này giúp Bắc Kinh củng cố vị thế là trung tâm robot toàn cầu, cạnh tranh với các quốc gia như Nhật Bản và Na Uy.

Trên bình diện quốc tế, cửa hàng 4S cũng phản ánh xu hướng thương mại hóa robot AI hiện thân. Ví dụ, tại Nhật Bản, các công ty như SoftBank đã triển khai robot Pepper để hỗ trợ chăm sóc y tế và giáo dục, trong khi Na Uy đang đầu tư vào các robot hình người có khả năng thực hiện công việc gia đình và công nghiệp. Tuy nhiên, mô hình 4S của Bắc Kinh là độc đáo vì nó tập trung vào việc tích hợp toàn bộ chuỗi giá trị robot, từ sản xuất đến dịch vụ, trong một cơ sở duy nhất.

Mặc dù cửa hàng 4S đánh dấu một bước tiến lớn, ngành công nghiệp robot AI hiện thân vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Cuộc thi bán marathon tại Diệc Trang đã cho thấy hạn chế về độ bền và tốc độ của robot so với con người, với chỉ 6/21 robot hoàn thành cuộc đua. Ngoài ra, việc phát triển các mô hình AI đủ mạnh để xử lý các tình huống thực tế phức tạp vẫn là một rào cản lớn, như được nêu bởi Wang Zhongyuan, Giám đốc Viện Hàn lâm AI Bắc Kinh.

Tuy nhiên, với sự hỗ trợ từ chính phủ Trung Quốc và sự hợp tác của các doanh nghiệp hàng đầu, Bắc Kinh đang ở vị trí thuận lợi để vượt qua những thách thức này. Cửa hàng 4S không chỉ thúc đẩy thương mại hóa mà còn khuyến khích đổi mới công nghệ, góp phần định hình tương lai của robot AI hiện thân.

P.T (NASTIS), theo Xinhua News, 12/6/2025