Cựu CEO của Google, Eric Schmidt, đã gây chú ý tại Hội nghị Sáng kiến Đầu tư Tương lai (FII) ở Ả-Rập Xê-út mới đây khi đưa ra những nhận định mạnh mẽ về tương lai của chiến tranh. Theo Schmidt, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ drone, đặc biệt là những loại drone tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI), đang định hình lại bản chất của xung đột vũ trang và sẽ khiến các phương tiện chiến đấu truyền thống như xe tăng trở nên lỗi thời.

Schmidt đưa ra ví dụ đầy thuyết phục: “Thế giới có rất nhiều xe tăng. Những chiếc xe tăng đó bây giờ phần lớn vô dụng. Một máy bay không người lái trị giá 5.000 USD có thể phá hủy một chiếc xe tăng trị giá 5.000.000 USD”. Nhận định này không chỉ là một lời cảnh báo mà còn là một lời kêu gọi cấp bách đối với quân đội Mỹ trong việc tái cấu trúc chiến lược và vũ khí.

Xe tăng đã từng là biểu tượng của sức mạnh quân sự trong suốt nhiều thập kỷ, từ Thế chiến II đến các cuộc xung đột hiện đại. Tuy nhiên, Schmidt cho rằng sự phát triển của các hệ thống drone AI đã làm giảm đi giá trị chiến lược của chúng. Với chi phí sản xuất thấp và khả năng tấn công chính xác, drone AI hiện nay có thể tạo ra một sự thay đổi lớn trong việc triển khai lực lượng vũ trang.

Eric Schmidt không chỉ là một nhà lãnh đạo công nghệ với hơn một thập kỷ cố vấn cho chính phủ và quân đội Mỹ, ông còn là người đứng đầu trong các sáng kiến đổi mới của Bộ Quốc phòng. Vào năm 2016, ông được bổ nhiệm làm Chủ tịch Hội đồng Đổi mới của Bộ Quốc phòng và hiện giữ vai trò Chủ tịch Ủy ban An ninh Quốc gia Mỹ về Trí tuệ nhân tạo.

Schmidt đang làm việc tại White Stork, một startup chuyên chế tạo các loại drone tấn công AI. Trong bài phát biểu tại Đại học Stanford vào tháng 4 vừa qua, ông khẳng định mục tiêu của White Stork là sử dụng AI theo cách “tinh vi và mạnh mẽ”. Ông nhấn mạnh vào việc phát triển các “drone kamikaze” - các hệ thống không người lái có chứa chất nổ và phát nổ khi va chạm với mục tiêu. Đây là minh chứng rõ ràng cho thấy các hệ thống tự động hóa chiến đấu đang bước vào kỷ nguyên mới với chi phí thấp và hiệu quả cao.

Một ví dụ sống động cho sự phát triển của công nghệ drone chính là xung đột giữa Nga và Ukraine. Schmidt đã bày tỏ sự ngạc nhiên về tốc độ đổi mới trong chiến thuật drone mà ông nhận thấy qua xung đột này. “Nếu nhìn vào chiến thuật drone, nó đang thay đổi mỗi ngày,” ông phát biểu tại FII. Các quốc gia như Ukraine đã phát triển và mở rộng các chương trình drone của mình để phục vụ nhiều nhiệm vụ khác nhau, từ trinh sát trên không đến tác chiến hải quân. Những hệ thống tinh vi này không chỉ là sản phẩm của sự tiến bộ về công nghệ, mà còn là biểu hiện của một cuộc cách mạng trong chiến lược quân sự.

Schmidt chỉ ra rằng chi phí của tự động hóa đang giảm nhanh chóng, khiến việc sử dụng các công nghệ như drone trở nên phổ biến và dễ tiếp cận hơn bao giờ hết. Điều này đồng nghĩa với việc những vũ khí truyền thống như xe tăng, pháo binh và súng cối sẽ phải đối mặt với nguy cơ bị thay thế. Với khả năng linh hoạt và tính cơ động cao, drone không người lái có thể phá hủy các mục tiêu lớn với chi phí thấp, mở ra một kỷ nguyên mới của chiến tranh hiện đại, nơi yếu tố công nghệ chiếm ưu thế.

Những nhận định của Schmidt đặt ra câu hỏi lớn: Tương lai của chiến tranh sẽ được định đoạt bởi công nghệ hay con người? Với tốc độ tiến bộ hiện tại, drone AI không chỉ là công cụ hỗ trợ mà còn có thể trở thành lực lượng chiến đấu chính. Điều này khiến các nhà hoạch định chiến lược quân sự phải xem xét lại cách thức triển khai lực lượng và vũ khí.

Tuy nhiên, dù công nghệ có tiên tiến đến đâu, yếu tố con người vẫn giữ vai trò then chốt trong việc điều khiển và ra quyết định. Schmidt nhấn mạnh rằng việc kết hợp giữa sự hiểu biết chiến lược và ứng dụng công nghệ AI sẽ tạo ra sự khác biệt trong các cuộc xung đột tương lai. Câu chuyện về drone AI và những gì nó mang lại cho chiến tranh không chỉ là một sự thay đổi về mặt chiến thuật mà còn là một thách thức về đạo đức và chiến lược.

Lời cảnh báo của cựu CEO Google, Eric Schmidt, không chỉ đơn thuần là một nhận định công nghệ mà còn là một dấu hiệu cho thấy sự thay đổi lớn trong cách mà các lực lượng vũ trang trên thế giới cần phải nhìn nhận về tương lai của chiến tranh. Việc một drone AI giá rẻ có thể phá hủy một xe tăng đắt đỏ chứng tỏ sự lệch pha về hiệu quả chi phí giữa các loại vũ khí. Để chuẩn bị cho tương lai, các quốc gia cần nhanh chóng thích ứng và tích hợp công nghệ AI vào chiến lược phòng thủ và tấn công của mình, nhằm đảm bảo an ninh và sự chủ động trong những tình huống xung đột mới.

P.A.T (NASATI), theo Insider, 10/2024